คำนำ: อาการปวดหัวในเด็กเป็นอาการหนึ่งของโรคระบบประสาทที่พบบ่อย โดยเฉพาะอาการปวดหัวชนิด primary headache เช่น migraine, tension-type headache ซึ่งพบบ่อยที่ห้องตรวจผู้ป่วยนอก แพทย์ทั่วไปและกุมารแพทย์ควรวินิจฉัยและให้การรักษาเบื้องต้นได้ การรักษาแบ่งเป็น acute treatment และ prophylaxis การปวดหัว migraine ในปัจจุบันมีการใช้ยาป้องกันหลายตัว โดยใช้เป็น single หรือ combination regimen แล้วแต่ความเหมาะสมวัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบผลการป้องกันการปวดหัวในเด็กด้วยยา topiramate กับ flunarizine โดยใช้เป็น combination regimen ร่วมกับ propanolol ในทั้ง 2 กลุ่มวิธีการศึกษา: ศึกษาแบบ randomized control trial โดยแบ่งผู้ป่วยเด็กที่มารักษาที่โรงพยาบาลหาดใหญ่ ด้วยอาการปวดหัวชนิด primary headache เป็น 2 กลุ่ม กลุ่มแรกได้ flunarizine กลุ่มที่สองได้ topiramate แล้วทั้งสองกลุ่มจะได้ยา propanolol เป็น combination regimen ด้วย ผู้ป่วยได้รับยาต่อเนื่องอย่างน้อย 3 เดือน ติดตามผลการรักษาโดยบันทึก monthly headache frequency และ pain intensity ที่เวลา 1, 2 และ 3 เดือนหลังการรักษา การวิเคราะห์ผลใช้ ANCOVA เปรียบเทียบผลทั้ง 2 กลุ่ม และใช้ Generalized Estimating Equation (GEE) analysis สำหรับข้อมูล repeated measures data เพื่อหาความสัมพันธ์ของปัจจัยป้องกันกับการทำนายผลการรักษาผลการรักษา: ผู้ป่วยเด็ก 44 ราย อายุเฉลี่ย 10 ปี (พิสัย 5-14 ปี) เป็นกลุ่มที่ได้รับ flunarizine 25 ราย และกลุ่มที่ได้รับ topiramate 19 ราย ติดตามผลการรักษาที่ 3 เดือน มี responder rate เท่ากับร้อยละ 91 ซึ่งพิจารณาจากรายที่มี monthly headache frequency ลดลงมากกว่าร้อยละ 50 หรือมี pain intensity ลดลง 1 ระดับขึ้นไปจากก่อนการรักษา ผู้ป่วยที่ได้ topiramate มี headache frequency ลดลงมากกว่ากลุ่มที่ได้รับ flunarizine ที่ระยะเวลา 2 เดือนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่ไม่แตกต่างกันที่ระยะเวลา 3 เดือน ไม่พบปัจจัยป้องกันของอาการปวดหัวในการศึกษานี้สรุป: Topiramate ให้ผลการรักษาได้เร็วกว่า flunarizine ที่ระยะเวลา 2 เดือนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่ไม่แตกต่างกันเมื่อติดตามอาการที่เวลา 3 เดือน ไม่พบปัจจัยป้องกันการทำนายผลการรักษาในการศึกษานี้