การประเมินความคุ้มค่าของการใช้ยาต้านไวรัสสูตรยา 3 ตัวเป็นสูตรมาตรฐานของการป้องกันการถ่ายทอดเชื้อเอชไอวีจากแม่สู่ลูกในประเทศไทย
Kakanang Tosanguan, กุลกัญญา โชคไพบูลย์กิจ, นรีลักษณ์ กุลฤกษ์, นิตยา ภานุภาค พึ่งพาพงศ์, นิพพรรณพร วรมงคล, พิศพรรณ วีระยิ่งยง*, ยศ ตีระวัฒนานนท์, รักมณี บุตรชน, สราวุฒิ บุญสุขHealth Intervention and Technology Assessment Program (HITAP), Ministry of Public Health
บทคัดย่อ
ปัจจุบันประเทศไทยมีแนวทางป้องกันการถ่ายทอดเชื้อเอชไอวีจากแม่สู่ลูกโดยหญิงตั้งครรภ์ที่มีระดับ CD4 > 200 ตัว/มม.3 ให้ zidovudine-AZT ร่วมกับ nevirapine เม็ดเดียว (single-dose NVP, sd-NVP) แต่การให้ sd-NVP อาจทำให้เกิดปัญหาเชื้อดื้อต่อ NVP และยาอื่นในกลุ่มเดียวกัน ในขณะที่หลายประเทศใช้ยาสูตร 3 ตัว ซึ่งให้ผลลัพธ์ในการป้องกันดีกว่า และช่วยลดปัญหาเชื้อดื้อยา แต่ยาสูตร 3 ตัวมีค่าใช้จ่ายที่สูงกว่า ดังนั้นจึงต้องการประเมินความคุ้มค่าของการให้ยาสูตร 3 ตัวคือ zidovudine lamivudine และ boosted lopinavir (AZT+3TC+LPV/r) เปรียบเทียบกับ AZT+sd-NVP โดยใช้แบบจำลองทางเศรษฐศาสตร์ โดยพิจารณาต้นทุนกับประสิทธิผลที่เกิดขึ้น ในมุมมองผู้ให้บริการ โดยต้นทุนรวมทั้งหมดมาจาก 4 ส่วน คือ ต้นทุนของโครงการป้องกันการถ่ายทอดเชื้อจากแม่สู่ลูก ต้นทุนการรักษาเด็กที่ติดเชื้อ ต้นทุนการรักษาเด็กคลอดก่อนกำหนด และต้นทุนยาต้านไวรัสกรณีแม่ดื้อยา พบว่าการให้ AZT+sd-NVP มีต้นทุนโครงการฯ ต่ำสุด รองลงมาได้แก่ AZT+3TC+EFV และ AZT+3TC+LPV/r ตามลำดับ แต่ AZT+sd-NVP มีต้นทุนที่เกิดขึ้นภายหลังการรักษามารดาที่มีเชื้อดื้อยาต้านไวรัสสูงสุด และเมื่อพิจารณาต้นทุนรวมทั้งหมดพบว่า AZT+3TC+EFV มีต้นทุนต่ำสุด โดยยาสูตร 3 ตัวจึงมีต้นทุนรวมทั้งหมดที่ต่ำกว่า AZT+sd-NVP และมีประสิทธิผลมากกว่า จึงมีความคุ้มค่ามาก โดย AZT+3TC+EFV มีความคุ้มค่ามากที่สุด ดังนั้นควรปรับเปลี่ยนการให้ยาต้านไวรัสเพื่อป้องกันการถ่ายทอดเชื้อเอชไอวีจากแม่สู่ลูกจากสูตร AZT+sd-NVP เป็นยาสูตร 3 ตัว เนื่องจากมีต้นทุนที่ถูกกว่าและสามารถป้องกันการติดเชื้อได้ดีกว่า
ที่มา
วารสารวิชาการสาธารณสุข ปี 2555, March-April
ปีที่: 21 ฉบับที่ 2 หน้า 237-250
คำสำคัญ
HIV, PMTCT, ARV, vertical transmission, mother-to-child transmission, three-drug regimen, การถ่ายทอดจากแม่สู่ลูก, ยาต้านไวรัส, เชื้อเอชไอวี, ยาสูตรสามตัว