คุณภาพชีวิตผู้ป่วยเบาหวานที่ได้รับการส่งเสริมสุขภาพด้วยแพทย์แผนไทยชุดหลักธรรมานามัย
ประภา พิทักษา*, ปัณสุข สาลิตุลโรงพยาบาลกันทรลักษณ์ จังหวัดศรีสะเกษ
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi Experimental Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยเบาหวานที่ได้รับการส่งต่อสู่ชุมชน จำนวน 676 คน และศึกษาผลของคุณภาพชีวิตหลังได้รับการส่งเสริมสุขภาพด้วยการแพทย์แผนไทยชุดหลักธรรมานามัย รูปแบบการศึกษาแบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 385 คน กลุ่มควบคุม 291 คน โดยกลุ่มทดลองจะได้รับการสอนโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพด้วยการแพทย์แผนไทยชุดหลักธรรมานามัย 2 ครั้ง ห่างกัน 2 เดือน ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับบริการตามปกติ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามทั่วไป และ แบบวัดคุณภาพชีวิตชุดย่อขององค์การอนามัยโลก WHO QOL-BREF (WHO,2004) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติร้อยละ, Paired-Samples T-test และ Independent–Samples T-test
ผลการศึกษาพบว่าคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยเบาหวานที่ถูกส่งต่อสู่ชุมชนมีคุณภาพชีวิตอยู่ในระดับปานกลางทั้งก่อนและหลังได้รับการส่งเสริมสุขภาพด้วยการแพทย์แผนไทย และพบว่าภายหลังได้รับการส่งเสริมสุขภาพด้วยการแพทย์แผนไทย กลุ่มทดลองมีคุณภาพชีวิตโดยรวม คุณภาพชีวิตด้านจิตใจ คุณภาพชีวิตด้านสมพันธ์ภาพทางสังคมและด้านสิ่งแวดลอม ดีกว่าก่อนการทดลอง และดีกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
การศึกษาครั้งนี้ยังไม่สามารถสรุปได้ว่าโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพด้วยการแพทย์แผนไทยชุดหลักธรรมานามัยเป็นเครื่องมือที่มีผลต่อการเพิ่มขึ้นของคุณภาพชีวิตผู้ป่วยเบาหวานได้อย่างชัดเจนเนื่องจากคุณภาพชีวิตที่วัดได้อยู่ในระดับปานกลางทั้งก่อนและหลังทดลอง แต่มีความเหมาะสมต่อการดูแลด้านจิตใจและการสร้างสัมพันธภาพทางสังคม สามารถเป็นทางเลือกหนึ่งในกระบวนการดูแลรักษาผู้ป่วยเบาหวาน
ที่มา
วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ปี 2555, January-April
ปีที่: 10 ฉบับที่ 1 หน้า 45-51
คำสำคัญ
Quality of life, คุณภาพชีวิต, ผู้ป่วยเบาหวาน, Diabetes patients, Traditional Thai medicine, Dhammanamai health promotion program, การแพทย์แผนไทยชุดหลักธรรมานามัย