เปรียบเทียบผลการใช้ยาขยายม่านตา 1% โทรปิคาไมด์แบบครั้งเดียวกับแบบผสม 10% ฟีนิวเอฟรีนครั้งเดียว และ 3 ครั้ง
นิคม วีระนรพานิช*, สลิ สุขสมบูรณ์, พัชรกมล พระราช, ศรีสุมล คุณโลก
โรงพยาบาลมหาราชนครศรีธรรมราช
บทคัดย่อ
บทนำ: การขยายม่านตาเพื่อตรวจจอประสาทตามีความจำเป็นในการตรวจตาวินิจฉัยโรคทางน้ำวุ้นลูกตา จอประสาทตาและขั้วประสาทตา ส่วนใหญ่มักใช้ยา 1%  Tropicamide และ 2.5% หรือ 10% Phenylephrine หยอดตาผู้ป่วยเป็นจำนวนหลายครั้ง ซึ่งเป็นการเพิ่มภาระงาน และเพิ่มขั้นตอนในการดูแลผู้ป่วย อีกทั้ง Phenylephrine ยังมีผลแทรกซ้อน ได้แก่ ความดันโลหิตสูง
วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบการใช้ 1% Tropicamide + 10% Phenylephrine เพียงครั้งเดียว และใช้ 1% Tropicamide เพียงครั้งเดียวกับ 1% Tropicamide + 10% Phenylephrine ในการขยายม่านตา
วิธีการศึกษา: การศึกษาเชิงทดลองแบบสุ่ม ในผู้ป่วย 240 คน (ตา 240 ข้าง) แบ่งการใช้ยาเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ 1% Tropicamide + 10% Phenylephrine single dose, 1% Tropicanide single dose และ 1% Tropicamide plus 3-dose 10% Phenylephrine วัดขนาดม่านตาที่ 10, 20, 30 และ 40 นาที
ผลการศึกษา: พบความแตกต่างของการขยายม่านตาในกลุ่มผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานและไม่เป็นเบาหวานอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ดังนี้ right eye 7.10 mm (p=0.02) และ left eye 7.11 mm (p=0.03) กลุ่มผู้ใหญ่ไม่เป็นเบาหวานแตกต่างในยา single dose of 1% Mydriacyl + 10% Phenylephrine และ 3 dose 1% Mydriacyl + 10% Phenylephrine ที่ 30 นาที (p=0.47); single dose 1% Mydriacyl และ 3 doses 1% Mydriacyl +10% Phenylephrine ที่ 30 นาที (p < 0.001) ในกลุ่มผู้ป่วยเบาหวานแตกต่างในกลุ่มที่ใช้ยา single dose 1% Mydriacyl + 10% Phenylephrine และ 3-dose 1% Mydriacyl + 10% Phenylephrine ที่ 30 นาที (p=0.03) single dose 1% Mydriacyl และ 3-dose 1% Mydriacyl + 10% Phenylephrine ที่ 30 นาที (p < 0.001)
สรุป: การใช้ยา Single dose 1% Tropicamide และ 10% Phenylephrine ให้ผลเช่นเดียวกับ 3-dose regimen ในผู้ป่วยไม่เป็นเบาหวาน แต่ Single dose 1% Tropicamide ให้ผลขยายม่านตาได้น้อยกว่า 3-dose 1% Mydriacyl +10% Phenylephrine ทั้งผู้ป่วยที่เป็นและไม่เป็นเบาหวาน
 
ที่มา
วารสารวิชาการเขต 12 ปี 2554, October-December ปีที่: 20 ฉบับที่ 4 หน้า 36-42