ต้นทุนในการให้บริการของโรงพยาบาลในสังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ปี 2553-2554
ขวัญประชา เชียงไชยสกุลไทย*, อรทัย เขียวเจริญ, ธีรศักดิ์ วงศ์ใหญ่, ดนุภพ ศรศิลป์, อุดมศักดิ์ แสงวณิช
สำนักพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ
บทคัดย่อ
การศึกษานี้เป็นการศึกษาย้อนหลัง รวบรวมข้อมูลต้นทุนการให้บริการของโรงพยาบาลในสังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขในปี 2553-2554 เก็บข้อมูลผลการศึกษาต้นทุนของโรงพยาบาลย้อนหลัง ซึ่งโรงพยาบาลได้ศึกษาต้นทุนโดยใช้วิธี conventional method และ apply microcosting method โดยอาศัย charge-cost ratio เป็นตัวกำหนดต้นทุนผู้ป่วย ดำเนินการศึกษาในระหว่าง เดือนตุลาคม-ธันวาคม 2554 ประชากรตัวอย่างคือ โรงพยาบาลที่มีการดำเนินการศึกษาต้นทุนแล้วเสร็จในช่วงเวลาการศึกษา ผลการศึกษาพบว่าโรงพยาบาล 94 โรงพยาบาล จาก 840 โรงพยาบาล มีศักยภาพในการศึกษาต้นทุน คิดเป็นร้อยละ 11.19 ของโรงพยาบาลทั้งหมดแบ่งเป็นโรงพยาบาลชุมชน 81 แห่ง (10.87% ของโรงพยาบาลชุมชนทั้งหมด) โรงพยาบาลทั่วไป 9 แห่ง (12.86% ของโรงพยาบาลทั่วไปทั้งหมด) และโรงพยาบาลศูนย์ 4 แห่ง (16% ของโรงพยาบาลศูนย์ทั้งหมด) ข้อมูลผ่านการตรวจสอบ 79 แห่ง คิดเป็น 9.40%  ของโรงพยาบาลทั่วประเทศ (84.04% ของโรงพยาบาลที่รวบรวมข้อมูลได้) พบว่า ต้นทุนเฉลี่ยในการให้บริการผู้ป่วยนอกของโรงพยาบาลชุมชน เป็น 474.01 บาทต่อครั้ง โรงพยาบาลทั่วไป 754.27 บาทต่อครั้ง โรงพยาบาลศูนย์ 1,154.79 บาทต่อครั้ง ต้นทุนเฉลี่ยในการให้บริการผู้ป่วยในของโรงพยาบาลชุมชน เป็น 9,416.09 บาทต่อ adjRW โรงพยาบาลทั่วไป 12,605.20 บาทต่อ adjRW โรงพยาบาลศูนย์ 10,120.71 บาทต่อ adjRW สัดส่วนต้นทุนในการให้บริการระหว่างผู้ป่วยนอก (ครั้ง) และผู้ป่วยใน (คน) ของโรงพยาบาลชุมชนเป็น 1: 14.54 (สัดส่วนต้นทุนในการให้บริการระหว่างผู้ป่วยนอก (ครั้ง) และผู้ป่วยใน 1 adjusted relative weight [หรือ adjRW] เป็น 1: 21.46) และโรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไปเป็น 1: 18.27 (1: 14.02 ครั้ง: adjRW) พบว่าโรงพยาบาลมีศักยภาพ ในการศึกษาต้นทุนโรงพยาบาล หากอาจต้องปรับวิธีการตลอดจนพัฒนามาตรฐานของข้อมูลโดยเฉพาะข้อมูลการเรียกเก็บค่าใช้จ่าย เพื่อให้ข้อมูลต้นทุนมีความถูกต้องยิ่งขึ้น และควรขยายสู่โรงพยาบาลสังกัดอื่นต่อไป
ที่มา
วารสารวิชาการสาธารณสุข ปี 2556, November-December ปีที่: 6 ฉบับที่ 22 หน้า 1062-1068
คำสำคัญ
hospital cost study, OPD unit cost, IPD unit cost, ต้นทุนโรงพยาบาล, ต้นทุนผู้ป่วยนอก, ต้นทุนผู้ป่วยใน