วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาสภาวะประสิทธิผล และสภาวะแทรกซ้อนของยา fentanyl ที่ให้ก่อนการนำสลบด้วยยา propofol เปรียบเทียบกับการใช้ยา propofol เพียงอย่างเดียวในการใส่หน้ากากครอบกล่องเสียงชนิด Proseal^TM

วัสดุและวิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบไปข้างหน้าและเลือกสุ่ม ในผู้ป่วย 120 คน ที่มาผ่าตัดแบบไม่เร่งด่วน แบ่งเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มละ 60 ราย โดยกลุ่มควบคุมให้น้ำเกลือ 10 มิลลิลิตรทางหลอดเลือดดำ และกลุ่มศึกษาให้ยา fentanyl 1 มคก./กก. ผสมน้ำเกลือจนมีปริมาตร 10 มิลลิลิตรทางหลอดเลือดดำ โดยให้นำไปก่อนให้ยา propofol 2.5 มก./กก. เป็นเวลา 3 นาที ทำการประเมินข้อมูลเกี่ยวกับสภาวะขณะใส่ เวลาที่หยุดหายใจ (apnea time) และการตอบสนองทางระบบไหลเวียนโลหิต

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยกลุ่มควบคุมมีการหย่อนของขากรรไกรดีกว่า ส่วนการตอบสนองของทางเดินหายใจต่อการกระตุ้นขณะใส่ Proseal^TM พบว่ากลุ่มควบคุมเกิดภาวะแทรกซ้อนไม่พึงประสงค์มากกว่ากลุ่มศึกษาในเรื่องการกลืน การไอ และการขยับแขน-ขา 12 ราย (ร้อยละ 20) 10 ราย (ร้อยละ 16.66) 16 ราย (ร้อยละ 26.66) ในกลุ่มควบคุม และ 7 ราย (ร้อยละ 11.66) 10 ราย (ร้อยละ 16.66) ในกลุ่มศึกษาตามลำดับ อย่างไรก็ตามไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ในกลุ่มศึกษามีเวลาที่หยุดหายใจนานกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) กลุ่มควบคุมมีการเปลี่ยนแปลงของค่า MAP (mean arterial pressure) น้อยกว่ากลุ่มศึกษาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิต (p –value = 0.049)

สรุป: ยา fentanyl 1 มคก./กก. ที่ให้นำไปก่อนการนำสลบด้วยยา propofol 2.5 มก./กก. ทำให้หยุดหายใจนานกว่าและความดันโลหิตลดลงมากกว่าการใช้ยา Propofol เพียงอย่างเดียวในการใส่หน้ากากครอบกล่องเสียงชนิด Proseal^TM  แต่ไม่ช่วยเพิ่มสภาพขณะใส่