ความเป็นมา: ภาวะความดันโลหิตต่ำจากการทำ Spinal Anesthesia ทำให้ผู้ป่วยไม่สุขสบายอาจเป็นอันตรายถึงแก่ ชีวิตได้ ในห้องผ่าตัดโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ มีการให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ Crystalloid และ Colloid ในการป้องกันภาวะความดันโลหิตต่ำ แต่ยังไม่มีการศึกษาเชิงเปรียบเทียบประสิทธิภาพของ สารน้ำที่ให้

วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพ ผลการให้สารน้ำระหว่าง Crystalloid และ Colloid ในการป้องกัน ภาวะความดันโลหิตต่ำขณะผ่าตัด ก่อนระงับความรูสึกแบบฉีดยาชาเข้าช่องไขสันหลัง

วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบ Randomized controlled trial ศึกษาผู้ป่วย ทั้งเพศชายและหญิงอายุตั้งแต่ 20 ปี ขึ้นไปที่มารับการผ่าตัด ณ ห้องผ่าตัดโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ แผนกศัลยกรรมทั่วไป ศัลยกรรมทางเดินปัสสาวะ ศัลยกรรมกระดูกและข้อ และ นรีเวชกรรม ตั้งแต่เดือนมกราคม – พฤษภาคม 2557 จำนวน 356 ราย โดยผู้ป่วยสมัครใจเลือกการระงับความรู้สึกแบบฉีดยาชาเข้าช่องไขสันหลังวิสัญญี พยาบาลจะสุ่มจับซองปิดผนึกชนิดสารน้ำทั้ง 2 กลุ่มและให้ pre-load 500 ml. ก่อนฉีดยาชาเข้าช่องไขสันหลัง 10 – 15 นาที บันทึกความดันโลหิต ที่หอผู้ป่วยก่อนมาผ่าตัด ในห้องผ่าตัดบันทึกความดันโลหิตก่อนและหลัง ให้สารน้ำ ก่อนและหลังฉีดยาชาเข้าช่องไขสันทันที และทุก 3 นาทีเป็นเวลา 15 นาที ทุก 5 นาที จนถึงนาที ที่ 90 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป ด้วยสถิติ T-Test และ Chi- Square

ผลการศึกษา: หลังการทำ Spinal Anesthesia ระดับ Systolic Blood Pressure (sBP) ในกลุ่ม Crystalloid ลดลงนาทีที่ 0–15 และคงที่ในนาทีที่ 20-25 และมีแนวโน้มคงที่ในช่วงเวลาต่อมา การเปลี่ยนแปลง sBP ของ Acetar / Ringer’s lactate และ 0.9%NSS ใกล้เคียงกัน ส่วนระดับ sBP ในกลุ่ม Colloid ลดลงนาทีที่ 0–15 แต่ไม่ลดลงมากเมื่อเทียบกับกลุ่ม Crystalloidและเริ่มเพิ่มขึ้นตั้งแต่นาทีที่ 20 Hydroxyethyl starch รักษา ระดับ sBP ได้ดีกว่า Polygeline ตลอดช่วงเวลานาทีที่ 0-90 นอกจากนั้น Colloid รักษาระดับ Diastolic Blood pressure (dBP) ได้ดีกว่า Crystalloid โดย Hydroxyethyl starch รักษาระดับ dBP ได้ดีที่สุดและ ได้ดีกว่า Polygeline ส่วนระดับ vasopressure ที่ได้รับในกลุ่ม Crystalloid และ Colloid มีระดับใกล้เคียง กัน กลุ่ม Crystalloid ได้รับ Colloid มีระดับใกล้เคียงกัน นาทีที่ >25–40 แต่กลุ่ม Colloid ไม่ได้รับ ในกลุ่ม ผู้สูงอายุ >60 ปี Hydroxyethyl starch จะรักษาระดับ Systolic และ Diastolic blood pressure คงที่ได้ดีที่สุด

สรุปและข้อเสนอแนะ: ควรให้ Hydroxyethyl starch เป็น pre-load ในการป้องกันภาวะความดันโลหิตต่ำ ก่อนการระงับ ความรู้สึกแบบ Spinal Anesthesia เพราะรักษาระดับ Systolic และ Diastolic blood pressureได้ดีที่สุด