การวิเคราะห์ต้นทุนประสิทธิผลการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง โรงพยาบาลพระนั่งเกล้า ปีงบประมาณ 2554-2555
วโรธร เจริญสุข*, สุคนธา คงศีล, สุขุม เจียมตน, มนตรี ยวดยง
ภาควิชาบริหารงานสาธารณสุข คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
บทคัดย่อ
โรคหลอดเลือดสมองเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดความพิการหรือเสียชีวิตที่พบได้มากที่สุด กว่า 60% ของผู้ป่วยจะมีความพิการหลงเหลืออยู่อย่างถาวร มีการศึกษาพบว่าการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองจะช่วยเพิ่มความสามารถในการเคลื่อนไหวและช่วยเหลือตนเองได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่ยังไม่มีการศึกษาใดเปรียบเทียบการฟื้นฟูสมรรรถภาพแบบผู้ป่วยนอกกับการฟื้นฟูสมรรถภาพที่บ้ านมาก่อน การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ต้นทุนประสิทธิผลการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองประเภทตีบหรืออุดตันที่ใช้สิทธิประกันสุขภาพถ้วนหน้าที่โรงพยาบาลพระนั่งเกล้าในปีงบประมาณ 2554-2555 เก็บข้อมูลในรูปแบบสำรวจย้อนหลังและติดตามผลไปข้างหน้าเป็นระยะเวลา 6 เดือน หลังผู้ป่วยออกจากโรงพยาบาลโดยวิเคราะห์เปรียบเทียบต้นทุนต่อประสิทธิผลของผู้ป่วยทั้งหมด 50 ราย วิเคราะห์ต้นทุนในมุมมองของผู้ให้บริการและในมุมมองของผู้ป่วย ประเมินประสิทธิผลการฟื้นฟูสมรรถภาพจากระดับความพิการที่ลดลงด้วยแบบประเมินบาร์เทลอินเด็กซ์ ผลการวิจัย พบว่าการฟื้นฟูสมรรถภาพแบบผู้ป่วยนอกมีต้นทุนต่อประสิทธิผลดีกว่ากลุ่มฟื้นฟูสมรรถภาพแบบเยี่ยมบ้าน โดยต้นทุนต่อประสิทธิผลของกลุ่มฟื้นฟูสมรรถภาพแบบผู้ป่วยนอกและกลุ่มฟื้นฟูสมรรถภาพแบบเยี่ยมบ้านเท่ากับ 51, 286.72 บาท และ 66,936.01 บาทตามลำดับต่อความพิการที่ลดลง 1 ระดับบาร์เทลอินเด็กซ์ แม้ว่ากลุ่มฟื้นฟูสมรรถภาพแบบผู้ป่วยนอกจะมีระดับความพิการแรกประเมินรุนแรงมากกว่ากลุ่มฟื้นฟูสมรรถภาพแบบเยี่ยมบ้าน จากการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าต้นทุนที่สูงขึ้นของกลุ่มฟื้นฟูสมรรถภาพแบบผู้ป่วยนอกคุ้มค่าต่อการลดระดับความพิการของผู้ป่วยหลอดเลือดสมองเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มฟื้นฟูสมรรถภาพแบบเยี่ยมบ้านที่โรงพยาบาลพระนั่งเกล้า
 
ที่มา
วารสารวิชาการสาธารณสุข ปี 2558, May-June ปีที่: 24 ฉบับที่ 3 หน้า 563-573
คำสำคัญ
effectiveness, ประสิทธิผล, Cost, Stroke, Rehabilitation, โรคหลอดเลือดสมอง, ต้นทุน, ฟื้นฟูสมรรถภาพ