วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาประสิทธิภาพการระงับปวดหลังการผ่าตัดคลอดภายใต้การให้ยาระงับความรู้สึกเฉพาะส่วนร่วมกับการให้มอร์ฟีนทางช่องไขสันหลัง โดยการทำ direct field block ด้วย bupivacaine 0.125% จำนวน 40 มล.

วัสดุและวิธีการ: ทำการศึกษาแบบ prospective randomized controlled trial ในผู้ป่วยที่มารับการผ่าตัดคลอดแบบไม่เร่งด่วนภายใต้การให้ยาระงับความรู้สึกเฉพาะส่วนในโรงพยาบาลศิริราช จำนวน 56 ราย โดยผู้ป่วย จะได้รับการแบ่งเป็น 2 กลุ่มโดยวิธีการสุ่มกลุ่มควบคุมจะได้รับการทำ spinal block with intrathecal morphine ส่วนในกลุ่มศึกษาจะได้รับการทำ spinal block with intrathecal morphine ร่วมกับ direct field block หลังจากนั้นจึงทำการประเมินระดับความเจ็บปวด ปริมาณการใช้ยา morphine ใน 24 ชั่วโมงแรก ระดับความพึงพอใจ อาการคัน อาการคลื่นไส้อาเจียน ระดับความง่วงซึม และกำลังของกล้ามเนื้อ

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มมีระดับความเจ็บปวดหลังผ่าตัดที่ใกล้เคียงกัน โดยมีจำนวนผู้ป่วยที่ไม่ต้องการยาแก้ปวดเลยจำนวน 7 ราย จาก 28 ราย ในกลุ่มที่ได้รับ direct field block และ 4 ราย จาก 28 ราย ในกลุ่มควบคุม ระยะเวลาเฉลี่ยหลังการผ่าตัดที่ผู้ป่วยไม่มีอาการปวดคือ 2.10 ชั่วโมง ในกลุ่มควบคุม และ 2.36 ชั่วโมง ในกลุ่ม direct field block โดยที่ไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติของปริมาณการใช้ยามอร์ฟีน ใน 24 ชั่วโมงแรก ระดับความพึงพอใจ อาการคัน อาการคลื่นไส้อาเจียนและระดับความง่วงซึม ส่วนกำลังของกล้ามเนื้อสามารถฟื้นกลับมาทำงานเต็มที่ภายหลังผ่าตัด 6 ชั่วโมง

สรุป: การทำ direct field block ด้วย bupivacaine 0.125% จำนวน 40 มล. ไม่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการระงับปวดหลังผ่าตัดและไม่ลดความต้องการใช้ยาแก้ปวดมอร์ฟีน ในผู้ป่วยที่มารับการผ่าตัดคลอดภายใต้การให้ยาระงับความรู้สึกเฉพาะส่วนและได้รับมอร์ฟีนทางช่องไขสันหลัง