ประสิทธิผลของการใช้ยา Metoclopramide ร่วมกับยา Dexamethasone ในการป้องกันภาวะคลื่นไส้ อาเจียนในหญิงตั้งครรภ์ที่เข้ารับการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง ที่ได้รับยามอร์ฟีนทางไขสันหลัง
ธีระพล สมหมายไชยา*, บรรจง ครอบบัวบาน
กลุ่มงานวิสัญญีวิทยา โรงพยาบาลเลิดสิน กรุงเทพมหานคร
บทคัดย่อ
ภาวะคลื่นไส้ อาเจียนพบได้บ่อยระหว่างการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องภายใต้การได้รับยาระงับความรู้สึกเฉพาะส่วน ซึ่งก่อให้เกิดความไม่สุขสบายแก่ผู้ป่วย การให้ยา  Metoclopramide 10 มิลลิกรัม ร่วมกับยา Dexamethasone 4 มิลลิกรัม เพื่อหวังผลด้านการออกฤทธิ์เสริมกันในด้านอาการอาเจียนและมีผลข้างเคียงน้อยที่สุด ผู้รายงานจึงสนใจที่จะศึกษาประสิทธิผลและความปลอดภัยของยาทั้ง 2 ตัว ในการป้องกันภาวะคลื่นไส้ อาเจียนก่อนการให้ยาระงับความรู้สึกเฉพาะส่วนร่วมกับการให้ยามอร์ฟีนทางไขสันหลังในหญิงที่มาคลอดบุตรทางหน้าท้อง เป็นการศึกษาแบบสุ่มปกปิด 2 ทาง ในผู้ป่วยที่ถูกกำหนดให้คลอดทางหน้าท้อง จำนวน 80 ราย ที่มี ASA physical status 1 และ 2 ซึ่งได้รับการสุ่มให้ได้รับยา Metoclopramide 10 มิลลิกรัม ร่วมกับยา Dexamethasone 4 มิลลิกรัม หรือให้ได้รับน้ำเกลือที่มีปริมาณเท่ากัน ก่อนการให้ยาระงับความรู้สึกเฉพาะส่วน โดยใช้ 0.5% bupivacaine 11 มิลลิกรัม และมอร์ฟีน 0.2 มิลลิกรัม ภาวะคลื่นไส้ อาเจียน และอาการไม่พึงประสงค์จะถูกสังเกตตลอด 24 ชั่วโมงหลังการให้ยาระงับความรู้สึก ผู้ป่วยที่ได้รับยา Metoclopramide ร่วมกับ Dexamethasone มีอุบัติการณ์คลื่นไส้ อาเจียนในระยะเวลา 6 ชั่วโมง และ 6-24 ชั่วโมงหลังผ่าตัดน้อยกว่ากลุ่มควบคุม และโดยรวมมีผู้ป่วยที่ไม่เกิดภาวะคลื่นไส้ อาเจียนสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และไม่พบอาการไม่พึงประสงค์ที่ร้ายแรงในการศึกษาครั้งนี้ การให้ยา  Metoclopramide ร่วมกับ Dexamethasone เพื่อป้องกันภาวะคลื่นไส้ อาเจียนก่อนการให้ยาระงับความรู้สึกเฉพาะส่วนร่วมกับมอร์ฟีนทางไขสันหลัง สามารถลดภาวะคลื่นไส้ อาเจียนในผู้หญิงตั้งครรภ์ที่เข้ารับการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องได้
 
ที่มา
วารสารกรมการแพทย์ ปี 2556, January-March ปีที่: 38 ฉบับที่ 1 หน้า 1-6
คำสำคัญ
Cesarean section, dexamethasone, intrathecal morphine, Metoclopramide, Antiemetic, ยาต้านอาการอาเจียน, การให้มอร์ฟีนทางไขสันหลัง, การผ่าตัด