ผลการใช้อุปกรณ์ดัดแปลงเพื่อการพ่นยาแบบฝอยละอองต่อปริมาณของเหลวที่เหลือค้างในกระเปาะพ่นยาและระยะเวลาที่ใช้ในการพ่นยาในเด็กอายุ 1-5 ปีที่เป็นโรคหืด
อุไรวรรณ สร้อยอุดม*, เสริมศรี สันตติ, เรณู พุกบุญมี
สาขาการพยาบาลเด็กโรงเรียนพยาบาลรามาธิบดี คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลอง เพื่อเปรียบเทียบปริมาณของเหลวที่เหลือค้างในกระเปาะหลังการพ่นฝอยละออง และระยะเวลาที่ใช้ในการพ่นฝอยละออง ด้วยอุปกรณ์แบบดัดแปลง กับอุปกรณ์แบบปกติ ในเด็กอายุ 1-5 ปีที่เป็นโรคหืด จำนวน 64 รายที่ได้รับการรักษาด้วยการพ่นยาขยายหลอดลมชนิดซัลบูตามอล ด้วยเครื่องกำเนิดฝอยละอองขนาดเล็ก ในแผนกผู้ป่วยนอกกุมารเวชกรรมโรงพยาบาลศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ แบ่งกลุ่มตัวอย่างออกเป็นกลุ่มทดลอง และกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 32 คน โดยวิธีการสุ่ม กลุ่มทดลองได้รับการพ่นยาด้วยอุปกรณ์แบบดัดแปลง และกลุ่มควบคุมได้รับการพ่นยาด้วยอุปกรณ์แบบปกติ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงบรรยายไคสแควส์ Independent t-test และ ANCOVA ผลการศึกษาพบว่า ปริมาณของเหลวที่เหลือค้างในกระเปาะหลังการพ่นยาและระยะเวลาที่ใช้ในการพ่นยาในกลุ่มเด็กที่มีอายุ 1-5 ปี ที่ได้รับการพ่นยาด้วยอุปกรณ์แบบดัดแปลงไม่แตกต่างจากกลุ่มที่ได้รับการพ่นยาด้วยอุปกรณ์แบบปกติ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p> .05) ถึงแม้ว่าในทางทฤษฎีอุปกรณ์แบบดัดแปลงน่าจะใช้ได้ผลดีในเด็กช่วงอายุ 1-5 ปี แต่เนื่องจากมีปัญหาเรื่องความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญในเรื่องอายุ โดยพบว่ากลุ่มควบคุมมีอายุเฉลี่ย 27.44 เดือน ขณะที่กลุ่มทดลองมีอายุเฉลี่ยมากกว่า คือ 40.00 เดือน จากการสังเกตพบว่า ระหว่างการบำบัดรักษาด้วยฝอยละออง เด็กเล็กมักจะร้อง กลั้น และดิ้นรนต่อต้านมากกว่าเด็กโต ทำให้ผลการศึกษาไม่อาจพิสูจน์ประสิทธิภาพที่แท้จริงของอุปกรณ์แบบดัดแปลงได้ ซึ่งต้องการการศึกษาต่อไป โดยควรจำแนกศึกษาช่วงอายุเดียวกันในระหว่างอายุ 1-5 ปี ซึ่งเป็นช่วงอายุที่มีปริมาตรความจุปอดใกล้เคียงกับปริมาตรความจุของที่เก็บกักฝอยละอองในอุปกรณ์แบบดัดแปลง การคัดกลุ่มตัวอย่างเข้ากลุ่มควบคุม
และกลุ่มทดลองโดยวิธีการจับคู่ หรือทำการเปรียบเทียบตามวัย เพื่อให้ได้ผลที่แน่นอนว่าอุปกรณ์ดังกล่าวสามารถใช้ได้ผลดีกับเด็กตั้งแต่ช่วงอายุใด
 
ที่มา
วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ ปี 2558, July - September ปีที่: 33 ฉบับที่ 3 หน้า 117-125
คำสำคัญ
Asthmatic children, adapted small volume jet nebulizer, dead volume, duration of aerosol therapy, เด็กโรคหืด, อุปกรณ์พ่นยาแบบดัดแปลง, ปริมาณของเหลวที่เหลือค้างในกระเปาะ, ระยะเวลาที่ใช้ในการพ่นยา