ผลการใช้ฟลูออไรด์วาร์นิชในการป้องกันรากฟันผุในกลุ่มผู้สูงอายุ
วรางคนา เวชวิธี*, สุปราณี ดาโลดม, นนทลี วีรชัย
สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย
บทคัดย่อ
การศึกษานี้ เป็นการวิจัยเชิงทดลองแบบติดตามผลไปข้างหน้า วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาผลของฟลูออไรด์วาร์นิชในการป้องกันและหยุดยั้งรากฟันผุในกลุ่มผู้สูงอายุ โดยการทาฟลูออไรด์วาร์นิชทุก 3 และ 6 เดือน วิธีการศึกษา ผู้สูงอายุที่ช่วยเหลือตนเองได้ จำนวน 793 คน ในพื้นที่ 4 จะได้รับการสุ่มแยกอย่างง่ายเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ 1 กลุ่มทาฟลูออไรด์วานิช ทุก 3 เดือน กลุ่มที่ 2 กลุ่มทาฟลูออไรด์วาร์นิช ทุก 6 เดือน และกลุ่มที่ 3 กลุ่มควบคุมที่ได้รับการขัดฟันด้วย plain pumice โดยทุกกลุ่มจะได้รับการฝึกและแนะนำให้แปรงฟันด้วยยาสีฟันฟลูออไรด์ทุกครั้งที่รับการตรวจ ติดตามผลของรากฟันปกติ (sound) รากฟันผุ (active leathery root carious surface) รากฟันที่ไม่ลุลาม (Inactive or arrested root surface) รากฟันอุด (filled root surface) ในทั้ง 3 กลุ่มเป็นระยะ ทุก 6 เดือน เป็นเวลา 30 เดือน ผลการศึกษา พบว่า มีผู้สูงอายุที่คงอยู่ตลอดการศึกษาจำนวน 474 คน เป็นกลุ่มทาฟลูออไรด์วาร์นิชทุก 3 เดือน 6 เดือน และกลุ่มควบคุม 171, 162 และ 141 คนตามลำดับ เมื่อสิ้นสุดการศึกษาในเดือนที่ 30 พบว่า ในกลุ่มที่ทาฟลูออไรด์ทุก 3 เดือน ทุก 6 เดือน และกลุ่มควบคุม มีจำนวนด้านเฉลี่ยของการเกิดรายผุใหม่ (new lesions) เพียง 0.37±1.24, 0.38±1.00 และ 0.31±0.79 ด้านต่อคนตามลำดับ ไม่พบความแตกต่างในทางสถิติ ในขณะที่เมื่อติดตามเฉพาะผลการทาฟลูออไรด์วานิชบนด้านที่มีรากฟันผุ พบว่า ในเดือนที่ 12 กลุ่มทาฟลูออไรด์วาร์นิชทุก 3 และ 6 เดือน มีรากฟันผุที่หยุดลุกลาม สูงถึงร้อยละ 57.9 และ 53.9 ตามลำดับ ในขณะที่กลุ่มควบคุมมีการเปลี่ยนแปลงเป็นรากฟันผุที่หยุดลุกลาม เพียงร้อยละ 25.4 ซึ่งน้อยกว่ากลุ่มที่ทาฟลูออไรด์วาร์นิชอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และการหยุดยั้งในกลุ่มที่ทาฟลูออไรด์วาร์นิชทั้ง 2 กลุ่มยังคงสูงกว่ากลุ่มควบคุมจนสิ้นสุดการศึกษา สรุป จากผลการศึกษา การทาฟลูออไรด์วานิช เพื่อป้องกันการเกิดรากฟันผุใหม่ ในกลุ่มผู้สูงอายุทั่วไปที่ช่วยเหลือที่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ ไม่ได้ความแตกต่างจากการแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์อย่างน้อยวันละ 2 ครั้งสม่ำเสมอ แต่ในผู้ที่มีรากฟันผุ การใช้ฟลูออไรด์วาร์นิชทาบริเวณฟันผุ สามารถหยุดยั้งการลุกลามของรากฟันผุได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ตั้งแต่ 12 เดือนแรก โดยผลการทาฟลูออไรด์วาร์นิชที่ความถี่ทุก 3 เดือน และทุก 6 เดือน ไม่มีความแตกต่างทางสถิติ
 
 
ที่มา
วารสารการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม ปี 2560, January-March ปีที่: 40 ฉบับที่ 1 หน้า 49-64
คำสำคัญ
ผู้สูงอายุ, Fluoride varnish, root caries, old adults, the effect for prevention, ฟลูออไรด์วาร์นิช, รากฟันผุ, ผลการป้องกัน