การประเมินคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโรคมะเร็งชนิดก้อนที่มีภาวะปลายประสาทอักเสบภายหลังได้รับยาเคมีบำบัด
นนทิกุล ผาสุขมูล*, มานิตย์ แซ่เตียว, ศรัณย์ กิจศรัณย์, จิตรลดา จึงสมาน, วาสนา มาทอง, ธราธิป จันทร์โสภณพงศ์
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี อ.วารินชาราบ จ.อุบลราชธานี 34190 โทร: 086-2625538, อีเมล: [email protected]
บทคัดย่อ
 ภาวะปลายประสาทอักเสบเป็นอาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้ภายหลังการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด อาการปลายประสาทอักเสบระดับรุนแรงส่งผลต่อประสิทธิภาพการรักษาและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงคะแนนคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งระหว่างกลุ่มที่เกิดภาวะปลายประสาทอักเสบระดับความรุนแรงต่ำ (grade 0 – 1) และกลุ่มที่มีความรุนแรงปานกลางขึ้นไป (grade 2 ขึ้นไป) วัสดุและวิธีการทดลอง:ศึกษาแบบติดตามไปข้างหน้าในผู้ป่วยโรคมะเร็งชนิดก้อน ที่รับการรักษาด้วยยาเคมีบาบัด ณ หอผู้ป่วยเคมีบาบัด โรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ จังหวัดอุบลราชธานี ระหว่างวันที่ 1 ส.ค. 2563 ถึง 31 ม.ค. 2564 ประเมินคุณภาพชีวิตจากการเกิดภาวะปลายประสาทอักเสบด้วยแบบสอบถาม EORTC QLQ-CIPN20 ซึ่งคะแนนที่เพิ่มขึ้นแสดงถึงคุณภาพชีวิตที่แย่ลง และประเมินระดับความรุนแรงด้วย CTCAE version 5.0 โดยวิเคราะห์ผลความแตกต่างของการเปลี่ยนแปลงคะแนนคุณภาพชีวิตด้วยสถิติ Mann – Whitney U – test ผลการศึกษา: ผู้ป่วยเข้าร่วมการศึกษา 70 ราย พบว่าเกิดภาวะปลายประสาทอักเสบ 47 ราย (ร้อยละ 67.14) แบ่งเป็นชนิดระบบประสาทรับความรู้สึก 41 ราย (ร้อยละ 58.57) และพบผู้ป่วยที่มีภาวะปลายประสาทอักเสบความรุนแรงปานกลางขึ้นไป 12 ราย (ร้อยละ 26.27) การเปลี่ยนแปลงคะแนนคุณภาพชีวิตโดยรวมผู้ป่วยที่มีความรุนแรงระดับปานกลางขึ้นไปมีค่ามัธยฐานเพิ่มขึ้น 12.22 คะแนน (ค่าพิสัยระหว่างควอไทล์ 11.11) มากกว่ากลุ่มผู้ป่วยที่มีความรุนแรงระดับต่ำ ที่มี 3.33 คะแนน (ค่าพิสัยระหว่างควอไทล์ 6.67) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) นอกจากนี้ยังพบว่าการเปลี่ยนแปลงคุณภาพชีวิตด้านระบบประสาทรับความรู้สึกและระบบประสาทสั่งการ กลุ่มผู้ป่วยที่มีภาวะปลายประสาทอักเสบความรุนแรงระดับปานกลางขึ้นไป มีการเพิ่มขึ้นของคะแนนคุณภาพชีวิตมากกว่ากลุ่มผู้ป่วยที่มีความรุนแรงระดับต่ำ สรุปผล: ภาวะปลายประสาทอักเสบที่มีระดับความรุนแรงเพิ่มขึ้นภายหลังการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดจะส่งผลทาให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยแย่ลง
 
ที่มา
วารสารเภสัชศาสตร์อีสาน ปี 2565, January-March ปีที่: 18 ฉบับที่ 1 หน้า 58-69
คำสำคัญ
Quality of life, chemotherapy, คุณภาพชีวิต, Cancer patients, ผู้ป่วยมะเร็ง, Peripheral Neuropathy, ยาเคมีบำบัด, คุณภาพชี่วิต, peripheral neuropathy severity, ภาวะปลายประสาทอักเสบ, ระดับความรุนแรงภาวะปลายประสาทอักเสบ