ผลของการฟอกเลือดด้วยน้ำยาฟอกเลือดอุณหภูมิต่ำเทียบกับอุณหภูมิปรกติ ต่ออัตราการขจัดยูเรีย และความดันโลหิตในผู้ป่วยฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม
ปัญจพล กอบพึ่งตน*, จิรตินันท์ นีระเสน, ปิยาภรณ์ ศิริจันทร์ชื่น
กลุ่มงานอายุรกรรม โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์
บทคัดย่อ
 ความเป็นมา : การฟอกเลือดด้วยน้ำยาฟอกเลือดอุณหภูมิต่ำ (35-36 องศาเซลเซียส) เป็นวิธีหนึ่งที่ใช้ในการป้องกันการเกิดความดันโลหิตต่ำขณะฟอกเลือด แต่มีบางการศึกษาพบว่าอาจจะทำให้อัตราการขจัดยูเรียซึ่งเป็นหนึ่งในตัวบอกถึงความพอเพียงของการฟอกเลือดลดลง
วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาผลของการฟอกเลือดด้วยน้ำยาฟอกเลือดอุณหภูมิต่ำเทียบกับอุณหภูมิปรกติต่อการเปลี่ยนแปลงความดันโลหิต และอัตราการขจัดยูเรียของผู้ป่วย
วิธีการศึกษา : เป็นการวิจัยเชิงทดลองแบบสุ่มชนิดมีกลุ่มควบคุมแบบปกปิดทางเดียว ทำในผู้ป่วยไตวาย อายุมากกว่า 18 ปี ที่รักษาด้วยการฟอกเลือด 56 คน ที่โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ ผู้ป่วยจะถูกสุ่มให้ได้รับการฟอกเลือดด้วยน้ำยาฟอกเลือดอุณหภูมิต่ำ (35 องศาเซลเซียส) หรืออุณหภูมิปรกติ (37 องศาเซลเซียส) เพื่อเปรียบเทียบความดันเลือดแดงเฉลี่ย และอัตราการขจัดยูเรีย ข้อมูลพื้นฐานที่เป็นตัวแปรจัดกลุ่มเปรียบเทียบ โดย exact probability tests เปรียบเทียบข้อมูลค่าเฉลี่ยต่อเนื่องโดย Student’s t-test หรือ Wilcoxon rank-sum test และใช้ Multivariable regression analyses โดยปรับอิทธิพลของ อายุ เพศ ดัชนีมวลกาย ความเข้มข้น ของเลือด และความเข้มข้นของอัลบูมินในเลือด
ผลการศึกษา : ในผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มมีการเปลี่ยนแปลงของความดันเลือดแดงเฉลี่ยหลังฟอกเลือดไม่แตกต่างกัน (5.44±19.55 มิลลิเมตรปรอท เทียบกับ 9.13±13.06 มิลลิเมตรปรอท; p=0.430) มีอัตราการขจัดยูเรียไม่แตกต่างกัน (53.43±12.69 % เทียบกับ 53.17±18.07 %; p=0.950) ผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มไม่มีผลข้างเคียงที่รุนแรงและไม่มีผู้ป่วยรายใดที่มีความดันโลหิตต่ำขณะฟอกเลือด ไม่มีผู้ออกจากการศึกษา
สรุปและข้อเสนอแนะ : การฟอกเลือดด้วยน้ำยาฟอกเลือดอุณหภูมิต่ำไม่มีผลต่อความดันโลหิตหลังฟอกเลือด เมื่อเทียบกับการฟอกเลือดด้วยน้ำยาฟอกเลือดอุณหภูมิปรกติ และไม่ทำให้อัตราการขจัดยูเรียลดลง ดังนั้นในผู้ป่วยทั่วไปแนะนำให้ใช้น้ำยาฟอกเลือดอุณหภูมิปรกติในการฟอกเลือด
 
ที่มา
เชียงรายเวชสาร ปี 2566, April ปีที่: 15 ฉบับที่ 1 หน้า 1-9
คำสำคัญ
intradialytic hypotension, cool dialysate temperature, urea reduction ratio, ภาวะความดันโลหิตต่ำขณะฟอกเลือด, น้ำยาฟอกเลือดอุณหภูมิต่ำ, อัตราการขจัดยูเรีย