การศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิภาพในการดูแลรักษาผู้ป่วยหลังผ่าตัดโพรงจมูก ไซนัส หรือผู้ป่วยที่เป็นโรคไซนัสอักเสบเรื้อรัง ระหว่างการล้างจมูกและใช้เครื่องพ่นละอองน้ำ-ยา ชนิดอัลทราโซนิกส์ กับการล้างจมูกและใช้การต้มน้ำสูดละอองไอน้ำเอง
นิลุบล ตติยวงศ์สกุล*, ประสิทธิ์ มหากิจ
Department of Otolaryngology, Phramongkutklao Hospital
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ของการวิจัย: เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพในการดูแลรักษาผู้ป่วยหลังผ่าตัดโพรงจมูก ไซนัส หรือผู้ป่วยที่เป็นโรคไซนัสอักเสบเรื้อรัง ระหว่างกลุ่มผู้ป่วยที่ล้างจมูกและใช้เครื่องพ่นละอองน้ำ- ยาชนิดอัลทราโซนิกส์ กับกลุ่มผู้ป่วยที่ล้างจมูกและใช้การต้มน้ำสูดละอองไอน้ำเอง แบบแผนการวิจัย: Prospectively, Randomized control trial studyวิธีการดำเนินวิจัย: ผู้ป่วยที่เป็นโรคไซนัสอักเสบเรื้อรัง หลังจากผ่าตัดโพรงจมูกไซนัส และนำเอาผ้ากอชห้ามเลือดออกจากจมูกแล้ว (off nasal packing) จะได้รับการสุ่มเลือกตามตารางสุ่มเพื่อจัดเข้ากลุ่มการศึกษา 2 กลุ่ม คือ 1. การล้างจมูกร่วมกับใช้เครื่องพ่นละอองน้ำ-ยา ชนิดอัลตราโซนิกส์ 2.การล้างจมูกร่วมกับต้มน้ำสูดละอองไอน้ำเอง จากนั้นทั้ง 2 กลุ่มจะได้รับการซักประวัติเพื่อประเมินอาการทางจมูก (nasal symptom score) ได้แก่ อาการแน่นจมูก ปริมาณมูกในจมูก อาการแสบโพรงจมูก อาการไอ จาม อาการปวดบริเวณโพรงจมูกและไซนัส และตรวจร่างกายเพื่อประเมินอาการแสดงทางจมูก (nasal signs score) ได้แก่ Nasal mucosa inflammation and swelling, amount of crust mucus and secretion, color of crust mucus and secretion และประเมิน mucocilialy function โดย Saccharin test อย่างต่อเนื่องเป็นเวลา 1 เดือน เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพในการดูแลรักษา ระหว่างผู้ป่วยทั้งสองกลุ่ม โดยวิธี Chi-square test หรือ Fisher’s exact test และเปรียบเทียบ Saccharin test โดยใช้สถิติ Independent t-test หรือ Mann-Whitney U test ระดับนัยสำคัญที่ 0.05ผลการวิจัย: ผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับการรักษาโดยการล้างจมูกร่วมกับใช้เครื่องพ่นละอองน้ำ-ยา ชนิดอัลตราโซนิกส์ มีอาการทางจมูก (nasal symptom  score) ได้แก่ อาการแน่นจมูก ปริมาณมูกในจมูก และผลการประเมิน mucocilialy function โดย Saccharin test ดีกว่าผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับการรักษาโดยการล้างจมูกร่วมกับต้มน้ำสูดละอองไอน้ำเอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) สรุปผลการวิจัย: ผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับการรักษาโดยการล้างจมูกร่วมกับใช้เครื่องพ่นละอองน้ำ-ยา ชนิดอัลตราโซนิกส์หลังจากผ่าตัดโพรงจมูกไซนัส มีอาการและอาการแสดงที่ดีกว่าผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับการรักษาโดยการล้างจมูกร่วมกับต้มน้ำสูดละอองไอน้ำเอง อย่างมีนัยสำคัญ (p-value < 0.05)
ที่มา
เวชสารแพทย์ทหารบก ปี 2551, October-December ปีที่: 61 ฉบับที่ 4 หน้า 193-199
คำสำคัญ
Mucocilialy function test, Nasal symptom score, Post operative FESS or chronic sinusitis, Ultrasonic nebulizer, การทำงานของเซลล์ขน, หลังจากผ่าตัดโพรงจมูกไซนัส หรือไซนัสอักเสบเรื้อรัง, อาการทางจมูก, เครื่องพ่นละอองน้ำ-ยาชนิดอัลทราโซนิกส์