ประมาณร้อยละ 20-30 ของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมระยะแพร่กระจายมี human epidermal growth factor receptor (HER2) ผิดปกติทำให้การลุกลามของงโรคและการเสียชีวิตเร็วขึ้น พบว่าการใช้ Trastuaumab ซึ่งเป็นยาใหม่ที่มีราคาแพงในการรักษาแบบละดับแรกสามารถชะลอการลุกลามของเนื้องอกและการเสียชีวิตอย่างมีนัยสำคัญ การประเมินความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์สำหรับ Trastuzumab ได้จากการหาอัตราส่วนต้นทุนที่ต้องจ่ายเพิ่มขึ้นต่อประสิทธิผลที่ดีกว่า (Incremental cost-effectiveness ratio, ICER) ซึ่งเป็นผลจากการใช้ยา Trastuzumab ร่วมกับ Paclitaxel ในผู้ที่มี HER2 2+/3+ เมื่อเปรียบเทียบกับการใช้ Paclitaxel อย่างเดียว ผลการวิเคราะห์กรณีหลักด้วย Markov model ภายใต้กรอบ 5 ปี โดยใช้อัตราลดทั้งต้นทุนและประสิทธิผล 3% ต่อปี พบว่าต้นทุนทางตรงด้านสุขภาพในมุมมองของผู้จ่ายค่ารักษาพยาบาลสำหรับทางเลือกที่ใช้ Trastuzumab มีมูลค่า 4,969,101 บาท ร้อยละ 30.5 เป็นค่าใช้จ่ายของการรักษาตอนแรก ในขณะที่ต้นทุนสำหรับทางเลือกที่ไม่ใช้ Trastuzumab มีมูลค่า 3,770,541 บาท โดยมีค่าใช้จ่ายตอนแรก (5.2%) ต่ำกว่าค่าใช้จ่ายที่ตามมาภายหลัง (94.8%) เป็นอย่างมาก ภายใต้มุมมองของสังคมที่รวมค่าใช้จ่ายของผู้ป่วยและค่าเสียเวลา ต้นทุนของการใช้และไม่ใช้ Trastuzumab คิดเป็นเงิน 4,994,682 บาทและ 3,772,883 บาทตามลำดับ ในด้านประสิทธิผล การใช้ Trastuzuman ร่วมกับ Paclitaxel ทำให้ผู้ป่วยมีอายุเฉลี่ย 2.18 ปี (life years,LY) หรือ 0.92 quality-adjusted life year (QALY) โดยแยกเป็นระยะเวลาของ stable disease, reponse disease และ progressive disease นาน 0.65, 0.11 และ 1.42 ปีตามลำดับ ในขณะที่การใช้ Paclitaxel อย่างเดียวมีประสิทธิผลรวม 1.79 LY หรือ 0.67 QALY โดยแยกเป็นเวลาที่ใช้ในสถานะสุขภาพทั้งสาม 0.32, 0.01 และ 1.46 ปี ตามลำดับ ดังนั้น การใช้ Trastuzumab ในการรักษาแบบ firstline therapy เมื่อเปรียบเทียบกับการไม่ใช้ จึงมีประสิทธิผลดีกว่าในแง่ของการทำให้ผู้ป่วยมีชีวิตที่ยืนยาวขึ้น คิดเป็น 0.03 LY หรือ 0.26 QALY แต่ก็ทำให้เสียค่าใช้จ่ายมากกว่าเป็นเงิน 1,198,560 บาท ในมุมมองของผู้จ่ายในระบบประกันสุขภาพ หรือ 1,221,798 บาทในมุมมองของสังคม โดยสรุป การใช้ Trastuzumab ทำให้เสียค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นต่อ 1 QALY เท่ากับ 4,638,570 บาท ในมุมมองของผู้จ่าย หรือ 4,728,505 บาท ในมุมมองของสังคม เมื่อเทียบกับการไม่ใช้ Trastuzumab จากการวิเคราะห์ความไว พบว่า หากจะให้การใช้ Trastuzumab ได้รับการยอมรับมากกว่า 50% ว่ามีความคุ้มค่าจะต้องยินดีจ่ายไม่ต่ำกว่า 4,850,000 บาท/QALY

ปี 2548

effectiveness, Cancer, cost-effectiveness, ประสิทธิผล, Cost, ต้นทุน, มะเร็งเต้านม, Breast, Incremental, Metastatic, RATIO, Trastuzumab, อัตราส่วนต้นทุน-ประสิทธิผล