คุณภาพชีวิตของผู้มีเชื้อเอชไอวีหลังจากการรักษาด้วยยาต้านไวรัส
พจนาถ ปัญญากรณ์, พูลสวัสดิ์ สมบูรณ์ปัญญา*, วิทยา เพ็ชรดาชัย, สุเทพ แสวงโชคพาหะ
กลุ่มงานศัลยกรรม โรงพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี ประเทศไทย
บทคัดย่อ
ภูมิหลัง: อาการของการติดเชื้อเอชไอวีมีผลต่อการทำงานของร่างกายและเกี่ยวข้องโดยตรงกับคุณภาพชีวิตของผู้มีเชื้อเอชไอวี อาการเหล่านี้นำมาใช้เป็นตัววัดผลของคุณภาพชีวิต การรักษาด้วยยาต้านไวรัส เพียงอย่างเดียวจะไม่เพียงพอ จำเป็นจะต้องให้ความช่วยเหลือทางจิตสังคมด้วยเพื่อที่จะเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้มีเชื้อเอชไอวี
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตของผู้มีเชื้อเอชไอวีหลังจากการรักษาด้วยยาต้านไวรัส
วัสดุและวิธีการ: ศึกษาผู้มีเชื้อเอชไอวีที่ยังไม่เคยได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี มีการเตรียมพร้อมก่อนและเริ่มยาต้านไวรัสและประเมินคุณภาพชีวิตก่อนและหลังจากเริ่มยาต้านไวรัสได้ 1 ปี โดยใช้แบบสอบถามคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกฉบับย่อภาษาไทย ให้การส่งเสริมภาวะจิตสังคมทุกครั้งที่มาตรฐานตามนัด มีการเยี่ยมบ้าน ให้เบอร์โทรศัพท์ฉุกเฉิน ทำกิจกรรมร่วมกัน ประเมินการกินยาและมีกลุ่มเพื่อช่วยเพื่อน ผู้มีเชื้อได้รับการตรวจติดตามอาการและตรวจทางห้องปฏิบัติการอย่างสม่ำเสมอ
ผลการศึกษา: ศึกษาระหว่าง 1 มกราคม 2550 ถึง 31 ธันวาคม 2554 มีผู้มีเชื้อ 133 คน เริ่มการรักษาด้วยยาไวรัส คะแนนเฉลี่ยของแต่ละข้อของคุณภาพชีวิตก่อนการรักษาเพิ่มขึ้นหลังการรักษาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ คะแนนทางด้านกาย จิต สังคม และสิ่งแวดล้อมก่อนและหลังการรักษา 22.65±4.68 เป็น 26.20±3.56 (p = 0.000),  18.53±4.07 เป็น 22.15±3.14 (p = 0.000), 8.93±2.26 เป็น 10.27±2.18 (p = 0.000) และ 25.79±4.67 เป็น 29.20±4.70 (p = 0.000) ตามลำดับ เพศและระยะเวลาของการรักษาไม่มีผลต่อคะแนนของคุณภาพชีวิต
สรุป: การรักษาด้วยยาต้านไวรัสและให้การส่งเสริมภาวะจิตสังคมในหลายด้านมีส่วนเป็นอย่างมากในการเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้มีเชื้อเอชไอวี
 
ที่มา
วารสารสมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย ปี 2555, January-April ปีที่: 2 ฉบับที่ 1 หน้า 1-11
คำสำคัญ
Quality of life, คุณภาพชีวิต, WHOQOL-BREF-THAI, Antiretroviral therapy, คุณภาพชี่วิต, people living with HIV, psychosocial support, ผู้มีเชื้อเอชไอวี, การรักษาด้วยยาต้านไวรัส, แบบสอบถามคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกฉบับย่อภาษาไทย, การส่งเสริมภาวะจิตสังคม